Behandeling

Wat gebeurt er als je besmet bent met tuberculose?

Snel naar

Behandeling van acute TB infectie
MDR-TB
Tuberculose infectie (TBI)
Meer over de behandeling

Behandeling van acute TB infectie

Tuberculose is te genezen, mits een voldoende lange en volledige behandeling. Omdat TB-bacteriën heel langzaam groeien, moet je vrij lang medicijnen nemen om alle bacteriën te doden. De standaardbehandeling voor actieve tuberculoseziekte duurt minimaal 6 maanden. Gedurende de eerste 2 maanden krijg je meestal vier verschillende antibiotica tegelijkertijd; daarna nog eens 4 maanden twee antibiotica. Deze combitherapie is nodig om resistentie te voorkomen en om alle “sluimerende” bacteriën in het lichaam effectief te bereiken. De belangrijkste tuberculosemedicijnen zijn isoniazide (INH) en rifampicine (RMP), aangevuld in de beginfase met pyrazinamide (PZA) en meestal ethambutol (EMB). Na die eerste intensieve fase worden INH en RMP verdergezet om in totaal een half jaar therapie te vervolledigen. Het is heel belangrijk dat de behandeling niet onderbroken wordt en dat alle doses worden ingenomen zoals voorgeschreven. Als een patiënt te vroeg stopt of vaak doses vergeet, kunnen er bacteriën overleven die ongevoelig worden voor de medicijnen (resistentie). Onvolledig behandelde tuberculose kan daardoor terugkomen in een gevaarlijker, moeilijk te behandelen vorm. Stop de medicatiekuur dus nooit op eigen houtje, ook al voel je je na enkele weken al beter.

Tijdens de behandeling zal de arts je opvolgen met regelmatige consultaties. Vaak word je de eerste twee weken opgenomen in het ziekenhuis, zeker als je erg ziek was of nog besmettelijk. Zodra je je beter voelt en niet langer besmettelijk bent, mag je verder thuis genezen – meestal is dat na 2 à 3 weken therapie. De meeste mensen zijn dan al niet besmettelijk meer. De arts kan dat controleren via twee negatieve sputumtests op rij. Thuis is het dan niet meer nodig om geïsoleerd te blijven. Uiteraard moet je de rest van de kuur nog afwerken om volledig te genezen. De Respiratoire Gezondheid zal je hierin begeleiden: zo komt er mogelijk een verpleegkundige aan huis om te helpen bij het opvolgen van de medicatie (dit heet Directly Observed Therapy, vooral als het anders moeilijk lukt om de pillen in te nemen).

Meld steeds aan je arts of begeleider als je bijwerkingen ervaart (bv. misselijkheid, jeuk, geelzucht, slecht zien, tintelingen in handen/voeten). Die kunnen meestal verholpen worden door extra ondersteuning of door een ander behandelschema te kiezen.

MDR-TB

Sommige TB-bacteriën zijn resistent tegen de standaardmedicijnen. Dit noemen we MDR-TB (multi drug resistant TB). In dat geval zal de arts overstappen op andere antibiotica en is de behandeling langer (minstens 6 tot 12 maanden, soms tot 18 maanden of meer). MDR-TB behandelen is ingrijpender (meer nevenwerkingen), maar nog altijd haalbaar – ook deze vorm kan genezen. In België komt resistente TB gelukkig weinig voor. Een ander apart scenario is tuberculose bij kinderen of tijdens de zwangerschap: de arts zal dan de behandeling aanpassen aan de situatie (bijvoorbeeld een van de medicijnen vermijden, of de dosis aanpassen aan het lagere gewicht). Ook mensen met hiv krijgen soms een aangepast schema of extra geneesmiddelen om interacties te vermijden.

Tuberculose infectie (TBI)

Mensen die besmet zijn met de TB-bacterie maar niet ziek kunnen preventief behandeld worden om te voorkomen dat ze later een actieve tuberculose ontwikkelen. Zo’n behandeling noemen we tuberculose preventieve therapie (TPT). Of je hiervoor in aanmerking komt, hangt af van je risico’s (leeftijd, medisch, etc.) en wordt beslist in overleg met de longarts/Respiratoire Gezondheid. TPT is eenvoudiger dan een volledige TB-behandeling: vaak volstaat een kuur van 3 of 4 maanden met 1 of 2 antibioticumsoorten (bv. 3 maanden isoniazide + rifampicine, of 4 maanden enkel rifampicine). In sommige gevallen wordt nog de klassieke 6-9 maanden isoniazide gebruikt. Net als bij de gewone behandeling is het belangrijk om dit trouw in te nemen. Je wordt ook opgevolgd om eventuele bijwerkingen op te sporen (bv. met bloedafnames om de lever te controleren). Dankzij een succesvolle preventieve behandeling daalt je kans op tuberculoseziekte drastisch.